- Δεν κατάφερε να αποκτήσει τις απαραίτητες για την ανάπτυξή της υποδομές
- Δεν προσπάθησε να αποτυπώσει οικιστικά την ανάπτυξη της περιοχής
- Δεν μπόρεσε να κάνει ανταγωνιστική τη γεωργία της στο νέο περιβάλλον
- Δεν ανέπτυξε τον τουρισμό, δηλ. τη βαριά βιομηχανία οικονομικής ανάπτυξης του νομού
- Η Πολιτεία αδιαφόρησε για τα συστήματα ύδρευσης και άρδευσης
- Η τοπική κοινωνία δεν κατάφερε να αναπτύξει εγκαίρως συστήματα βιολογικού καθαρισμού, απομπάζωσης και καθαρισμού των δασών της
- Η περίθαλψη έμεινε σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο
- Στον Πύργο και την Αμαλιάδα δεν έχουν προβλεφθεί επαρκείς χώροι στάθμευσης
Η ανάληψη της εξουσίας από τη Νέα Διακυβέρνηση το Μάρτιο του 2004 βρήκε την Ηλεία σε τραγική θέση. Όταν η Νέα Δημοκρατία παρέδωσε την κυβέρνηση στο ΠΑΣΟΚ το 1981, ο νομός μας βρισκόταν σε μια από τις πρώτες θέσεις ανάπτυξης στην Ελλάδα. Το Μάρτιο του 2004 η περίοδος των σοσιαλιστικών πειραματισμών στην είχε ρίξει στην 50η θέση επί συνόλου 52 νομών.
Μεσολάβησε μια εικοσαετία χαμένων ευκαιριών για την Ηλεία, η οποία, επί ΠΑΣΟΚ:
- Δεν κατάφερε να αποκτήσει τις απαραίτητες για την ανάπτυξή της υποδομές
Το οδικό και το σιδηροδρομικό δίκτυο του νομού παρέμειναν στα προδικτατορικά επίπεδα. Αλλεπάλληλες μελέτες για τον «εθνικό» δρόμο Πάτρα- Πύργου, που προέβλεπαν ανισόπεδες διαβάσεις έμειναν στα χαρτιά, με αποτέλεσμα καθημερινά να σκοτώνονται συνάνθρωποί μας. Τον δρόμο που πολυδιαφήμισε το ΠΑΣΟΚ και ο κ. Λαλιώτης στην Τσακώνα και χρυσοπλήρωσε ο Έλληνας φορολογούμενος, τον πήρε το ποτάμι, λες και βρισκόμαστε σε χώρα της υπανάπτυκτης Αφρικής. Οι κυβερνήσεις της εποχής εκείνης αδιαφόρησαν και για το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ηλείας, με αποτέλεσμα σήμερα ο νομός μας να είναι ο πιο απομακρυσμένος της Πελοποννήσου οδικά και σιδηροδρομικά από την Αθήνα.
Μέσα σε τρία, μόλις, χρόνια, η Νέα Διακυβέρνηση έσκυψε πάνω στα προβλήματα υποδομών της Ηλείας. Ο υπουργός ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Γιώργος Σουφλιάς εξήγγειλε με αναλυτικό χρονοδιάγραμμα τη δημιουργία του κλειστού αυτοκινητόδρομου Πάτρας- Πύργου- Τσακώνας, παρά τα κροκοδείλια δάκρια όσων ευθύνονται για το σημερινό χάλι των δρόμων μας. Ο υπουργός Ναυτιλίας Μανόλης Κεφαλογιάννης μετέτρεψε το Κατάκολο σε λιμάνι εθνικής σημασίας, ενώ και το σιδηροδρομικό μας δίκτυο, μετά από δεκαετίες πλήρους εγκατάλειψης, εντάσσεται σε ένα τεράστιο εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα που μελετά η κυβέρνηση.
Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας ότι η Ελλάδα ήταν, χάρη στη Νέα Δημοκρατία και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ήδη από το 1981 πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, συνεπώς είχε τη δυνατότητα να απορροφά κονδύλια για να αναπτύσσεται. Δυστυχώς η Ηλεία έμεινε σε πολύ μεγάλο βαθμό έξω από αυτή την ευκαιρία καθώς οι κυβερνήσεις της εικοσαετίας αντί να επενδύσουν σε υποδομές, ανάλωσαν αυτά τα χρήματα είτε σε κομματικές επιχορηγήσεις είτε σε μια αδιαφανή προσπάθεια να δημιουργηθούν «νέα τζάκια» όχι των πιο άξιων, αλλά των πιο πιστών…
2. Δεν προσπάθησε να αποτυπώσει οικιστικά την ανάπτυξη της περιοχής
Καθ’ όλη τη δεκαετία του ’80 ουδείς είχε ασχοληθεί συστηματικά με το ζήτημα. Η Ηλεία, όπως και όλη η Ελλάδα, ήταν κατά το κοινώς λεγόμενο «ξέφραγο αμπέλι», όπου ο καθένας έκτιζε όπου ήθελε, ό,τι ήθελε. Η Ευρώπη μας πίεζε να προχωρήσουμε το Εθνικό Κτηματολόγιο, αλλά εμείς ξεκινήσαμε την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια μετά τις εκλογές του 2004, όταν ο Κώστας Καραμανλής έφτιαξε την πρώτη του κυβέρνηση. Νωρίτερα, το 1992, γίνονται οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου, σε μια προσπάθεια να προστατευθεί κυρίως η μοναδικής ομορφιάς παραλία της Ηλείας (από τη Μανολάδα μέχρι το Γιαννιτσοχώρι), και τότε η Τοπική Αυτοδιοίκηση είχε ομόφωνα συναινέσει σε αυτή τη λύση. Ωστόσο, γρήγορα αποδείχτηκε ότι η μέριμνα για προστασία της παραλίας είχε γίνει θηλιά στο λαιμό της Ηλείας, καθώς οι επενδυτές είχαν άλλον ένα πολύ ισχυρό λόγο να προτιμούν άλλες περιοχές. Αντί της στείρας απαγόρευσης (που προστάτευσε την παραλία από τους επενδυτές, όχι όμως και από τους καταπατητές…) πρόσφατα ξεκίνησε η προσπάθεια να οριστεί με σαφήνεια τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε κάθε περιοχή της Ηλείας: Για πρώτη φορά μετά την εποχή του Αντώνη Τρίτση, 13 Δήμοι της Ηλείας προχώρησαν από κοινού με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στις μελέτες για τη δημιουργία Σχεδίων Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ), τα οποία, σε συνδυασμό με το Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο που είναι ευθύνη της Κυβέρνησης και προχωρεί με γοργούς ρυθμούς μετά από μεγάλη καθυστέρηση, θα αποτυπώσουν οικιστικά το πλαίσιο ανάπτυξης της Ηλείας.
- Δεν μπόρεσε να κάνει ανταγωνιστική τη γεωργία της στο νέο περιβάλλον
Κατά την περασμένη εικοσαετία, η αγροτική πολιτική όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης υπέστη τεράστιες μεταβολές. Ο σχετικά μικρός κλήρος των Ηλείων αγροτών, σε σχέση με πολλούς Ευρωπαίους συναδέλφους τους, έπρεπε εγκαίρως να μας στρέψει προς πιο ανταγωνιστικούς, δηλαδή ποιοτικούς, τρόπους εκμετάλλευσης της μάνας γης. Αντ’ αυτού, το ΠΑΣΟΚ έδινε για πολλά χρόνια χρήματα που κανονικά προορίζονταν για αγροτική ανάπτυξη, στους κομματικά ελεγχόμενους συνεταιρισμούς, που από ένα σημείο και μετά ήταν εμπόδιο, κι όχι μοχλός ανάπτυξης του αγρότη.
Στα επόμενα κεφάλαια αναπτύσσεται αναλυτικά μια πρόταση δημιουργίας ανταγωνιστικών αγροτικών προϊόντων στην Ηλεία. Αυτό που εδώ είναι ανάγκη να τονιστεί, πέραν των άλλων, είναι ότι ο Ηλείος αγρότης έμεινε εντελώς ανενημέρωτος για τις εξελίξεις στην γεωργία παγκοσμίως, καθώς και για τα νέα δεδομένα που έφερε η παγκοσμιοποίηση και στον αγροτικό τομέα. Δεν ενημερώθηκε με ευθύνη των τότε Κυβερνήσεων και της Νομαρχίας Ηλείας για τις νέες καλλιέργειες, προς τις οποίες έπρεπε να στραφεί. Δεν ενημερώθηκε για τους νέους τρόπους παραγωγής, χωρίς την ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων, που δηλητηριάζουν καθημερινά τον Κάμπο και τα νότια πεδινά της Ηλείας. Δεν ενημερώθηκε για την Κοινή Αγροτική Πολιτική που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση με συμμετοχή και συμφωνία της Ελλάδας. Δεν ενημερώθηκε για τη δυνατότητά του να αναπτύξει την καλλιέργειά του μέσα από τους συνεταιρισμούς, αν βέβαια οι τότε Κυβερνήσεις αποφάσιζαν να διαχωρίσουν το συνεταιριστικό κίνημα από τον κομματισμό, μέσα στον οποίο είχαν ρίξει κατά τη δεκαετία του ’80 τους συνεταιρισμούς.
Αυτό το τεράστιο έλλειμμα ενημέρωσης πληρώνει σήμερα ο Ηλείος αγρότης. Κι αυτό το τεράστιο έλλειμμα ενημέρωσης επιχειρεί να ακυρώσει η σημερινή Κυβέρνηση, προχωρώντας σε δομικές αλλαγές, όπως αυτή της ανάληψης από το υπουργείο της ευθύνης ενημέρωσης των αγροτών, αφού πολλές Νομαρχίες, όπως κι εκείνη της Ηλείας, δεν ανταποκρίθηκαν ούτε στοιχειωδώς στην υποχρέωσή τους αυτή.
- Δεν ανέπτυξε τον τουρισμό, δηλ. τη βαριά βιομηχανία οικονομικής ανάπτυξης του νομού
Μιλώντας προ μηνών με ένα κορυφαίο στέλεχος της τουριστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα, μου είπε επί λέξει: «Το μέλλον του ελληνικού τουρισμού βρίσκεται στη Δυτική Πελοπόννησο». Ωστόσο, στην Ηλεία όλα αυτά τα χρόνια δεν κάναμε ούτε τα στοιχειώδη, δηλαδή δεν εναρμονίσαμε την τουριστική μας δραστηριότητα με τις τάσεις της διεθνούς τουριστικής βιομηχανίας. Την ίδια ώρα η γειτονιά μας, δηλαδή η Αρκαδία, η Μεσσηνία και η Αχαΐα ανέπτυξαν, βοηθημένες κι από την Πολιτεία που στην περίπτωση της Ηλείας ήταν προκλητικά απούσα κι αδιάφορη, εναλλακτικό τουρισμό που απλώνεται σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το τρίμηνο του καλοκαιριού.
Ακόμα κι όταν ήλθαν κι επένδυσαν τεράστια κεφάλαια δυο από τα μεγαλύτερα ονόματα της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας στα παράλια της βόρειας και κεντρικής Ηλείας, ακόμα και τότε οι τότε κυβερνητικοί αξιωματούχοι της εποχής δεν ασχολήθηκαν με το μέγα θέμα της ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης της Ηλείας. Αδιαφόρησαν. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Κι οι ένοχοι, είναι γνωστοί.
- Η Πολιτεία αδιαφόρησε για τα συστήματα
Η ύδρευση κι η άρδευση παρέμειναν στα επίπεδα της δεκαετίας του ’70. Στα περισσότερα χωριά της Ηλείας έφτανε νερό που δημιουργούσε προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό, γι’ αυτό και όσοι είχαν φύγει από τα χωριά τους κι έμεναν στα μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως δε στην Αθήνα, όταν επισκέπτονταν για λίγες ημέρες τα πατρογονικά τους χώματα προτιμούσαν (κι ως ένα βαθμό προτιμούν ακόμα) να προμηθεύονται εμφιαλωμένο νερό, παρά να ταλαιπωρούνται με τα πεπαλαιωμένα συστήματα ύδρευσης της Ηλείας. Η Νέα Διακυβέρνηση αποφάσισε και προωθεί συστηματικά την ύδρευση ολόκληρης της Ηλείας, στο μεν βόρειο τμήμα της από το Φράγμα Πηνειού, στο δε νότιο τμήμα της από τον Ερύμανθο.
Και στον τομέα της άρδευσης, τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα. Μόνο στην καλή θέληση των πολιτών, δηλαδή των αγροτών μπορούσε κανείς να υπολογίσει για να υπάρξει πραγματική άρδευση. Μόνο αν η γεώτρηση πετύχαινε, αν βρισκόταν το νερό, γινόταν η δουλειά. Τέτοια συστήματα μπορεί να ήταν ανεκτά πριν από τριάντα χρόνια, όχι όμως σήμερα, στην ανταγωνιστική Ευρώπη, στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, στην αγροτιά νέων προδιαγραφών. Να μιλήσει κανείς για την πραγματική εγκατάλειψη του ΓΟΕΒ και των ΤΟΕΒ από την προηγούμενη Κυβέρνηση; Δεν είναι απαραίτητο, γιατί ο τοπικός τύπος κάθε τρεις και λίγο ξαναφέρνει στην επιφάνεια αυτή την αδιέξοδη κατάσταση. Ήταν τόσο δύσκολο σε μια εικοσαετία να δημιουργηθεί σύστημα ατομικών υδροληψιών ανά αγροτική καλλιέργεια, ώστε να μην διογκώνεται, και στη συνέχεια να εξαλειφθεί, ο «γόρδιος δεσμός» των χρεών των ΤΟΕΒ προς τον ΓΟΕΒ; Το πολιτικό πρόβλημα είναι ότι οι τότε απολογητές της ανεπάρκειας των Κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται σήμερα ως εισαγγελείς, κατηγορώντας τη Νέα Διακυβέρνηση γιατί δεν κατάφερε μέσα σε τρία χρόνια και με τα χάλια της οικονομίας που όλοι γνωρίζουμε, να αναστρέψει μια καθοδική πορεία πολλών ετών με πράσινη σφραγίδα. Δυστυχώς…
- Η τοπική κοινωνία δεν κατάφερε να αναπτύξει εγκαίρως συστήματα βιολογικού καθαρισμού, απομπάζωσης και καθαρισμού των δασών της
Μια από τις μεγάλες ελλείψεις της περιοχής μας είναι το ότι στον 21ο αιώνα, στα περισσότερα χωριά της Ηλείας ζουν και βασιλεύουν οι… βόθροι! Είναι ευθύνη κυρίως της Αυτοδιοίκησης, χωρίς να σημαίνει ότι η κεντρική Κυβέρνηση όλα αυτά τα χρόνια δεν έπρεπε να δώσει βάρος στον εκσυγχρονισμό αυτών των υποδομών, απολύτως απαραίτητων για να μιλάμε για ανάπτυξη. Από την άλλη μεριά, είναι πολύ εύκολο για τον καθένα να «πετροβολήσει» τους πολιτικούς. Αλλά είναι δύσκολο να μιλήσει και για τις ευθύνες των ίδιων των πολιτών. Καμία ανεπάρκεια πολιτικού δεν υποχρεώνει τον πολίτη να πετάξει μέσα στο δάσος τα μπάζα του. Κανένας αδιάφορος τοπικός άρχοντας δεν αναγκάζει τον πολίτη να πετάξει το τσιγάρο του, ή το πλαστικό μπουκάλι νερού από το παράθυρο του αυτοκινήτου του στον δρόμο, στο χωράφι του διπλανού, στη φύση. Η έλλειψη ενημέρωσης των Ηλείων αγροτών για τους τρόπους και τις νέες μεθόδους προστασίας των καλλιεργειών είχε ως αποτέλεσμα ο ηλειακός Κάμπος να δηλητηριάζεται από αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, ο Κυλλήνιος Κόλπος να είναι μολυσμένος από την κατάληξη αυτής της μόλυνσης στα νερά του, και παρά ταύτα, οι καλλιέργειες να μην είναι πιο ανταγωνιστικές από όσο ήταν παλαιότερα. Μια σοβαρή και υπεύθυνη Πολιτεία οφείλει συστηματικά να ενημερώσει τους πολίτες της για τέτοια ζητήματα. Αλλά και μια διεκδικητική κοινωνία οφείλει να ζητεί και να αγωνίζεται για αυτά τα δικαιώματα των πολιτών της ,αντί να επαναπαύεται στην πρόσκαιρη ευδαιμονία των επιδοτήσεων…
- Η περίθαλψη έμεινε σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο
Αυτό συνέβη κυρίως γιατί επικράτησαν μικροκομματικά κριτήρια κι όχι ενιαία άποψη για τη συνολική ικανοποίηση της περίθαλψης στο νομό. Είναι περιττό να επαναλάβουμε εδώ ότι ατυχείς χειρισμοί κι επικράτηση ακραίων τοπικιστικών αντιλήψεων έφεραν τις κοινωνίες του Πύργου και της Αμαλιάδας στα πρόθυρα της σύγκρουσης για τον τόπο που θα γινόταν το μεγάλο νοσοκομείο του νομού Ηλείας. Ακόμα και σήμερα έχουν αφήσει ένα έντονο αίσθημα αδικίας στους Αμαλιαδαίους, ενώ παράλληλα έχουν δημιουργήσει και λειτουργικά προβλήματα στην καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών περίθαλψης των Ηλείων. Αναρωτιέται κανείς: Είναι το νοσοκομείο Κρεστένων σήμερα ένα πραγματικό νοσοκομείο, ή απλώς ένα βελτιωμένο Κέντρο Υγείας; Προσωπικά πιστεύω ότι είναι το δεύτερο. Κι όμως, ενώ υπάρχουν τρία νοσοκομεία σε όλο το νομό, η υγειονομική περίθαλψη των Ηλείων είναι τουλάχιστον προβληματική. Αυτό συνέβη για έναν απλούστατο λόγο: Διότι δεν υπήρξε εξαρχής ένας συνολικός σχεδιασμός των αναγκών περίθαλψης. Όλα έγιναν στο πόδι, και με γνώμονα άλλα κριτήρια, όχι το βασικό των αναγκών που είχαν οι πολίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και σήμερα η Αρχαία Ολυμπία δεν διαθέτει ασθενοφόρο!
8. Στον Πύργο και την Αμαλιάδα,
Το κυκλοφοριακό πρόβλημα ιδιαίτερα στον Πύργο θυμίζει, πλέον, μια ελληνική μεγαλούπολη. Η πεζοδρόμηση του κέντρου της πόλης σε συνδυασμό με την αύξηση του αριθμού των αυτοκινήτων που κινούνται στην πόλη έκανε το πρόβλημα ακόμα οξύτερο. Αντίστοιχα προβλήματα έχει και η πόλη της Αμαλιάδας. Κι ενώ θα περίμενε κανείς οι τοπικοί παράγοντες να αφήσουν τέτοια ζητήματα της καθημερινότητας του πολίτη έξω από τοπικές και κομματικές συγκρούσεις, είδαμε το ακριβώς αντίθετο: Τον πρώην Δήμαρχο του Πύργου να προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να δημιουργήσει ένα επαρκές πάρκινγκ στο κέντρο της πόλης (κάτω από το Επαρχείο), και τους πάσης φύσεως αντιπάλους του να τον καταγγέλλουν και να τον λοιδορούν, χωρίς όμως να αντιπροτείνουν μια λύση κοινής αποδοχής. Άρνηση, χωρίς αντιπρόταση. Στείρα αντιπαράθεση για ένα θέμα που αγγίζει όλους τους κατοίκους της πόλης οι οποίοι διαθέτουν ιδιωτικό αυτοκίνητο. Δυστυχώς…
***
Στόχος μας όταν σχεδιάζουμε τη στρατηγική ανάπτυξης της Ηλείας πρέπει να είναι το τρίπτυχο Φύση και παράδοση, πολιτισμός, φιλική φιλοξενία. Κι αυτό θα προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε στα επόμενα κεφάλαια, σε μια Πρόταση Διαλόγου με κάθε Ηλείο πολίτη που θέλει να δει τη γη του να αναπτύσσεται και τα παιδιά του να επιστρέφουν στα πατρογονικά χώματα.
No comments:
Post a Comment